Değerlerinizi Bilin

Bu değerler şunlarla ilgilidir:

• HbA1c (A1C)
• Kan basıncı
• Kolesterol

Aşağıda hangi değerlerin en önemli olduğu, değerlerinizin ne olması gerektiği ve tedavi planınızın bir parçası olarak ne anlama geldiklerine dair yararlı bir döküm yer almaktadır.

Kan şekeri düzeyinizi günlük olarak kontrol etmek, diyabetinizi ne kadar iyi yönettiğinizi görmenize yardımcı olabilir ve bu da daha ciddi sağlık sorunları geliştirme riski olasılığınızı

azaltabilir. Bu aynı zamanda günlük kan şekeri düzeylerinizi neyin yükselttiğini veya düşürdüğünü de gösterebilir. Örneğin, daha aktif olduğunuzda bu değerlerin düştüğünü veya belirli yiyecekleri yediğinizde ya da stresli hissettiğinizde yükseldiğini fark edebilirsiniz.

Kan şekeri düzeyinizi kontrol etmek ve doğru bir ölçüm yapabilmek için kan şekeri ölçüm cihazı kullanmanız gerekir. Sonrasında değerlerinizi aşağıdaki hedef kan şekeri düzeyleriyle karşılaştırabilirsiniz: ¹

• Yemekten önce: 80 ile 130 arası
• Yemekten iki saat sonra: 180'in altında

Sağlık ekibinizin de sizin ulaşmanızı istediği kişisel hedefler olabileceğini unutmayın, bu nedenle size özel değeri öğrenmek için doktorunuzla görüşmeniz çok önemlidir.

"HbA1c nedir?" diye merak ediyorsanız basit bir şekilde şöyle açıklayabiliriz: HbA1c, son 2-3 aydaki kan şekeri düzeylerinizin ortalama değerini yansıtır. A1C düzeyleri olarak da adlandırılan HbA1c düzeyleriniz, bir HbA1c testi alınarak belirlenebilir. ¹

Doktorunuz bu teste aşağıdakiler gibi başka bir adla da atıfta bulunabilir:

• glikolize hemoglobin testi
• glikosillenmiş hemoglobin testi
• hemoglobin A1c testi
• HbA1c testi

HbA1c değeriniz hakkında bilmeniz gereken birkaç önemli unsur şunlardır:

• HbA1c düzeyleriniz, HbA1c testi kullanılarak yılda 2 ila 4 kez kontrol edilmelidir. ¹
• Tedaviniz değişirse veya değeriniz hedeflediğiniz değerden yüksekse HbA1c düzeylerinizi daha sık kontrol ettirmeniz gerekebilir.
• Diyabetli yetişkinlerin çoğu için HbA1c hedefi %7 veya daha düşüktür ¹ , bu da tahmini ortalama 154 mg/dl kan şekerine karşılık gelir.

Kan şekeri kontrolünüzün resmini bütün olarak görmenin tek yolu, düzenli HbA1c testlerinizle birlikte günlük kendi kendinize yaptığınız kontrolleri gözden geçirmek ve sonuçları yorumlamak için sağlık ekibinizle yakın temas halinde çalışmaktır. HbA1c'nizi hesaplama hakkında daha fazla bilgi edinin.

Muhtemelen bir doktor ziyaretinde kan basıncınız ölçülmüştür ancak gerçekte neyin ölçüldüğünü bilmiyor olabilirsiniz. Sağlık uzmanı kan basıncı değerlerinizi paylaştığında bu değerler, kalbiniz attığında kanın atardamarlarınızdan pompalandığı gücü aşağıdaki formatta temsil eder:

• Üstteki sayı sistolik basıncı gösterir (kalbiniz attığı zaman)
•  Alttaki sayı diyastolik basıncı gösterir (kalp dinlendiği zaman)

Diyabet ve yüksek kan basıncı

Diyabetli bireylerde yüksek kan basıncı görülme olasılığı iki kat daha fazladır² ve tedavi edilmediği takdirde yüksek kan basıncı kalp hastalığı ve felç riskini artırabilir. Genel olarak hedef kan basıncı aralığınız 120/80 mmHG veya daha düşük olmalıdır.³ Ancak diyabetli bir yetişkinseniz doktorunuz 140/90 mmHG'nin altını hedeflemenizi önerebilir.⁴ Size özel kan basıncı hedefleriniz hakkında sağlık ekibinizle görüşün.

Kan basıncının yanı sıra, kanınızdaki dört farklı yağ türünün miktarını ölçen bir kolesterol testi de (lipid paneli veya lipid profili olarak da adlandırılır) yaptırmış olabilirsiniz.

• Toplam kolesterol: Kanınızdaki toplam kolesterol miktarı.
• Kötü kolesterol (LDL): Çok fazla düşük yoğunluklu lipoproteinler, birikerek atardamarlardaki kan akışını azaltabilir ya da engelleyebilir.
•  İyi kolesterol (HDL): Yüksek yoğunluklu lipoproteinler, kan akışını sağlamak için LDL kolesterolünü atardamarlarınızdan uzaklaştırmaya yardımcı olur.
• Trigliseritler: Kalp hastalığı riskini artırabilecek bir başka yağ türü.

Yüksek kan basıncı gibi yüksek kolesterol de diyabetli bireylerin dikkat etmesi gereken bir diğer kalp hastalığı risk faktörüdür.

Diyabet ve yüksek kolesterol

• Toplam kolesterol değeri 200 mg/dl&'den az olmalıdır.
• Kötü kolesterol (LDL) düzeyleri 100 mg/dl'nin altında olmalıdır.
• İyi kolesterol (HDL) düzeyleri 40 mg/dl veya daha yüksek olmalıdır. ⁶

Artık diyabet değerlerinizi bildiğinize göre, bu ipuçları sağlığınızla ilgili bilinçli kararlar alma yolunda sonraki adımları atmanıza yardımcı olabilir:

• Diyabet değerlerinizi tek bir yerde (telefonunuzdaki bir uygulama veya bir günlük gibi) tutun.
• Size özel sayılar ve hedefler hakkında sağlık ekibinizle konuşun ve bunlara ulaşmak için birlikte çalışın.
• Tedavi planlarını takip etmekten iyi beslenmeye ve daha aktif olmaya kadar fark yaratacak sağlıklı alışkanlıklar edinin.
• Etrafınızı, hayatınızda sizi başarıya ulaştırmaya kendini adamış insanlarla dolu güçlü bir destek ekibiyle kuşatın. Siz hedefleriniz doğrultusunda çalışırken onlar da motivasyonunuzu korumanıza yardımcı olabilir.

Kaynaklar:

1. ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, et al. 6. Glycemic Targets: Standards of Care in Diabetes—2023. Diabetes Care. 2022;46(Supplement_1):S97-S110. doi:10.2337/dc23- S006
2. Johns Hopkins Medicine hopkinsmedicine.org/health/conditions-and- diseases/diabetes/diabetes-and-high-blood-pressure Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023
3. American Heart Association knowdiabetesbyheart.org/articles/know-your- numbers-lower-your-risk/ Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023
4. Salanitro AH, Roumie CL. Blood pressure management in patients with diabetes. Clinical Diabetes. 2010;28(3):107-114. doi:10.2337/diaclin.28.3.107
5. Cleveland Clinic my.clevelandclinic.org/health/articles/11918-cholesterol-high- cholesterol-diseases Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023
6. Medical News Today
7. https://www.medicalnewstoday.com/articles/315900#recommended-levels Erişim tarihi: 1 Temmuz 2023